Akant miękki (Acanthus mollis L.) to okazała bylina z rejonu basenu Morza Śródziemnego, znana przede wszystkim jako roślina ozdobna, lecz również ceniona w tradycyjnej medycynie ludowej. Jej liście inspirowały architekturę (kapitele korynckie), a w fitoterapii wykorzystywano je ze względu na właściwości przeciwzapalne i łagodzące. Mimo że w Polsce roślina występuje głównie w ogrodach, jej potencjał leczniczy nie powinien być pomijany.
Właściwości lecznicze
Liście Acanthus mollis zawierają m.in. śluzy, flawonoidy, triterpeny i garbniki. Dzięki obecności śluzów działają osłaniająco i nawilżająco na błony śluzowe oraz skórę. Badania wskazują na umiarkowane działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i łagodzące. Roślina była tradycyjnie stosowana w leczeniu ran, hemoroidów oraz w łagodzeniu bólów reumatycznych.
Zastosowanie
- Napar do przemywania skóry
1 łyżkę suszonych liści zalać 250 ml wrzątku, parzyć 15 minut, przecedzić.
Stosować do okładów przy stanach zapalnych skóry, egzemie, otarciach. - Okład z rozdrobnionych świeżych liści
Świeże liście rozgnieść, nałożyć na gazę i przykładać do stłuczeń, otarć, bólów stawów. - Kataplazmy na hemoroidy i bóle reumatyczne
Rozdrobnione, świeże liście podgrzać i zawinąć w lnianą ściereczkę. Stosować miejscowo.
Dawkowanie i czas stosowania
Zewnętrznie: 1–2 razy dziennie przez maksymalnie 7 dni. Nie stosować na rany otwarte ani długotrwale bez konsultacji z fitoterapeutą.
Przeciwwskazania
Nie zaleca się stosowania wewnętrznego z uwagi na brak danych toksykologicznych. Kobiety w ciąży i dzieci do lat 12 powinny unikać stosowania preparatów z akantu. Może wystąpić reakcja alergiczna u osób wrażliwych na rośliny śluzowe.
Porady praktyczne
- Zbiór: liście zbiera się w pełni rozwoju rośliny – od czerwca do sierpnia, najlepiej rano, po ustąpieniu rosy.
- Suszenie i przechowywanie: w cieniu, w temperaturze do 35°C, w przewiewnym miejscu. Przechowywać w szczelnych pojemnikach, maksymalnie 12 miesięcy.
- Uprawa domowa: akant preferuje gleby przepuszczalne, zasadowe lub obojętne. Wymaga stanowiska słonecznego do półcienistego, umiarkowanego podlewania.
- Przygotowanie preparatów: suszone liście należy rozdrobnić tuż przed przygotowaniem naparu. Świeże – rozgnieść w moździerzu.
Bibliografia
- Matos, P., Figueirinha, A., Ferreira, I., Cruz, M., & Batista, M. (2019). Acanthus mollis L. leaves as source of anti-inflammatory and antioxidant phytoconstituents. Natural Product Research, 33, 1824 – 1827.
- Acero, N., Muñoz-Mingarro, D., Navarro, I., León-González, A., & Martín-Cordero, C. (2023). Phytochemical Analysis and Anti-Inflammatory Potential of Acanthus mollis L. Rhizome Hexane Extract. Pharmaceuticals, 16.
- Özenver, N., Efferth, M., & Efferth, T. (2021). Ethnopharmacology, phytochemistry, chemical ecology and invasion biology of Acanthus mollis L.. Journal of ethnopharmacology, 114833 .
- Kanlayavattanakul, M., Khongkow, M., & Lourith, N. (2024). Wound healing and photoprotection properties of Acanthus ebracteatus Vahl. extracts standardized in verbascoside. Scientific Reports, 14.
Linkowanie wewnętrzne
Więcej o akancie miękkim znajdziesz w [Leksykonie ziół → Acanthus mollis].
