Adaptogeny jako wsparcie organizmu w stresie

Współczesne życie naraża nas na coraz większy stres – od presji zawodowej po wyzwania emocjonalne, które wpływają na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne. Dlatego być może warto sięgnąć po adaptogeny – naturalne substancje roślinne, które pomagają organizmowi przystosować się do stresu i przywracając równowagę. W niniejszym artykule przyjrzymy się, czym są adaptogeny, jakie mają właściwości, oraz jak mogą wspierać nas w codziennym życiu.

Co to są adaptogeny?

Adaptogeny to naturalne substancje roślinne, które pomagają organizmowi radzić sobie z różnymi formami stresu. Ich głównym zadaniem jest przywracanie równowagi wewnętrznej i wspieranie zdolności do adaptacji w obliczu trudnych warunków, takich jak stres fizyczny, emocjonalny czy środowiskowy. Rośliny te działają w sposób holistyczny, wspomagając nasz układ odpornościowy, nerwowy i hormonalny, a także pomagają zredukować negatywne skutki stresu, poprzez zmniejszenie poziomu kortyzolu – hormonu stresu.

Adaptogeny różnią się od innych roślin leczniczych tym, że nie wywołują one silnego działania farmakologicznego, a raczej wspomagają nasz organizm w powrocie do homeostazy – stanu równowagi biologicznej. Działają one adaptacyjnie, czyli pomagają organizmowi dostosować się do zmieniających się warunków.

Jak działają adaptogeny?

Adaptogeny wpływają na organizm na kilku poziomach, głównie poprzez oddziaływanie na oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA), która kontroluje reakcje na stres. Wspierają one również równowagę hormonalną, układ nerwowy i odpornościowy, oraz wpływają na metabolizm.

1. Redukcja reakcji stresowych – adaptogeny pomagają zmniejszyć nadmierne reakcje organizmu na stres. Regularne stosowanie adaptogenów może wpłynąć na obniżenie poziomu kortyzolu, co prowadzi do zmniejszenia objawów związanych z przewlekłym stresem, takich jak zmęczenie, lęki czy problemy ze snem.
2. Wzrost odporności organizmu – adaptogeny często wspierają układ odpornościowy, zwiększając naszą zdolność do walki z infekcjami i chorobami. Pomagają także w regeneracji organizmu po chorobach czy intensywnym wysiłku fizycznym.
3. Poprawa wytrzymałości fizycznej i psychicznej – dzięki adaptogenom nasz organizm lepiej radzi sobie z wysiłkiem, zarówno fizycznym, jak i psychicznym. Pomagają one zwiększyć naszą zdolność do radzenia sobie z trudnościami, utrzymania energii i koncentracji przez dłuższy czas.
4. Poprawa nastroju i zdrowia psychicznego – adaptogeny wpływają również na poprawę samopoczucia i zmniejszenie objawów depresji oraz lęku. Zwiększają one odporność organizmu na stresory emocjonalne i pomagają utrzymać równowagę psychiczną w obliczu codziennych trudności.

Najpopularniejsze adaptogeny

1. Ashwagandha (Withania somnifera) – jest jednym z najczęściej stosowanych adaptogenów. Ashwagandha pomaga zmniejszyć poziom stresu, poprawia nastrój i jakość snu. Jest również znana ze swojego działania na układ odpornościowy i nerwowy, wspomagając regenerację organizmu.
2. Rhodiola rosea – rhodiola jest jednym z najsilniejszych adaptogenów, znana ze swojej zdolności do zwiększania energii, poprawy koncentracji oraz walki ze zmęczeniem. Używana jest także w leczeniu depresji, lęków i problemów z równowagą hormonalną.
3. Siberian ginseng (Eleutherococcus senticosus) – ten adaptogen, znany również jako „żeń-szeń syberyjski”, jest wykorzystywany w celu zwiększenia wytrzymałości fizycznej, poprawy odporności i zmniejszenia poziomu zmęczenia. Pomaga także w walce ze stresem, poprawiając zdolność do adaptacji do trudnych warunków.
4. Schisandra chinensis – schisandra to roślina, która pomaga zwiększyć odporność organizmu na stres fizyczny i emocjonalny. Jest również znana ze swoich właściwości ochronnych dla wątroby i wspomaga układ krążenia.
5. Maca (Lepidium meyenii) – maca to roślina korzeniowa, która wpływa na poprawę energii, wytrzymałości i wydolności organizmu. Ma także korzystny wpływ na równowagę hormonalną i zdrowie seksualne.
6. Tulsi (Święta bazylia) – tulsi, znana również jako „święta bazylia”, ma działanie adaptogenne, które pomaga w walce ze stresem i poprawia odporność organizmu. Jest także znana ze swoich właściwości przeciwzapalnych i przeciwdziałających infekcjom.
7. Astragalus membranaceus – astragalus jest rośliną, która wspiera układ odpornościowy i pomaga organizmowi radzić sobie z przewlekłym stresem. Pomaga także zwiększyć wytrzymałość i zmniejszyć zmęczenie.

Jak stosować adaptogeny?

Adaptogeny są dostępne w różnych formach, w tym kapsułkach, proszkach, naparach, a także jako składniki preparatów suplementacyjnych. Wybór formy zależy od indywidualnych preferencji i stylu życia. Ważne jest, aby stosować je regularnie, aby osiągnąć długotrwałe efekty.

Adaptogeny można łączyć z innymi suplementami, które wspierają zdrowie psychiczne i fizyczne, jednak warto skonsultować się z lekarzem lub zielarzem/fitoterapeutą przed rozpoczęciem stosowania większej ilości ziół, zwłaszcza w przypadku istniejących schorzeń.

Źródło:

1. 1. W. D. Cranton, J. A. Mayers, „Adaptogens: Herbs for Strength, Stamina, and Stress Relief”

   2. N. P. Panossian, A. W. Wikman, „Effects of Adaptogens on the Central Nervous System and the Hypothalamic-Pituitary-Adrenal Axis”

   3. „Rhodiola rosea: A Phytomedicinal Overview”-The Effectiveness of Rhodiola rosea L. Preparations in Alleviating Various Aspects of Life-Stress Symptoms and Stress-Induced Conditions—Encouraging Clinical Evidence – https://www.mdpi.com/1420-3049/27/12/3902

   4. Rhodiola rosea: A Possible Plant Adaptogen – https://altmedrev.com/wp-content/uploads/2019/02/v6-3-293.pdf