Anemia, znana też jako niedokrwistość, to stan, w którym organizm nie ma wystarczającej liczby zdrowych czerwonych krwinek. Najczęściej wynika z niedoboru żelaza, ale może też być skutkiem braku witaminy B12, kwasu foliowego, przewlekłych chorób, a nawet silnego stresu. Objawy bywają niespecyficzne: przewlekłe zmęczenie, osłabienie, zawroty głowy czy bladość skóry. Na szczęście – oprócz leczenia farmakologicznego – można sięgnąć po wsparcie naturalne: dobrze dobraną dietę i niektóre zioła.
Anemia – co warto wiedzieć?
Czerwone krwinki transportują tlen do tkanek. Ich niedobór obniża wydolność organizmu i spowalnia jego regenerację. Anemia najczęściej diagnozowana jest u kobiet, dzieci, osób starszych i wegetarian. Główne typy anemii to:
- z niedoboru żelaza – najczęstsza forma,
- megaloblastyczna – z niedoboru witaminy B12 i/lub kwasu foliowego,
- przewlekła – towarzysząca chorobom zapalnym, nowotworom, chorobom nerek.
Objawy zwykle pojawiają się stopniowo i mogą obejmować:
- uczucie zmęczenia, senność,
- bladość skóry i spojówek,
- duszność,
- bóle głowy,
- łamliwość paznokci i wypadanie włosów.
W każdym przypadku podstawą jest prawidłowa diagnoza. Naturalne metody wspomagające terapię powinny być dopasowane do przyczyny anemii.
Dieta bogata w żelazo i składniki krwiotwórcze
Żelazo w pożywieniu występuje w dwóch formach:
- hemowe – pochodzenia zwierzęcego (np. wątróbka, mięso czerwone, ryby), lepiej przyswajalne,
- niehemowe – z produktów roślinnych (np. warzywa liściaste, nasiona, orzechy), wymagające obecności witaminy C, by dobrze się wchłaniać.
W diecie warto łączyć źródła żelaza z produktami zawierającymi witaminę C, np. natką pietruszki, papryką, truskawkami czy cytryną. Unikaj natomiast łączenia żelaza z kawą, herbatą i nabiałem – mogą ograniczać jego przyswajanie[1].
Produkty wspierające walkę z anemią:
- Szpinak i liście buraka liściowego – zawierają niehemowe żelazo i kwas foliowy.
- Morele – szczególnie suszone, mają wysoką zawartość żelaza i potasu.
- Czereśnie – dostarczają przeciwutleniaczy i wspierają układ krwiotwórczy.
- Kiełki zbóż i nasion – źródło witamin z grupy B i mikroelementów.
- Szparagi, cykoria, komosa strzałkowata (Chenopodium ambrosioides) – bogate w foliany.
- Kapusta – dobre źródło witaminy C i błonnika.
U osób z niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego ważne są także: jajka, mleko, sery, zielone warzywa liściaste, rośliny strączkowe.
Zioła wspomagające w anemii: tymianek na wzmocnienie
Zioła nie wyleczą anemii, ale mogą wspierać organizm, szczególnie w stanach osłabienia i rekonwalescencji. Jednym z najbardziej wartościowych w tej grupie jest tymianek pospolity (Thymus vulgaris).
Tymianek zawiera:
- żelazo,
- witaminę C,
- olejek eteryczny z tymolem – działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie,
- flawonoidy – wspierają układ odpornościowy.
Tymianek może poprawiać odporność, wspierać regenerację i ogólną kondycję organizmu. Jest często wykorzystywany w fitoterapii jako roślina wzmacniająca[2].
Jak przygotować napar z tymianku?
- 1 łyżeczkę suszonego tymianku zalej filiżanką wrzątku.
- Przykryj i odstaw na 10 minut.
- Przecedź i pij 2–3 razy dziennie po posiłkach.
Napar można stosować przez 2–3 tygodnie, ale zawsze warto skonsultować się z fitoterapeutą lub lekarzem. Nadmierne spożycie tymianku może powodować podrażnienia żołądka.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Naturalne metody wspierające walkę z anemią są skuteczne tylko wtedy, gdy towarzyszy im właściwa diagnoza i leczenie przyczyny choroby. Przed sięgnięciem po zioła czy suplementy konieczne są badania – minimum to morfologia, poziom żelaza, ferrytyny, witaminy B12 i kwasu foliowego.
W przypadku anemii przewlekłej, związanej np. z chorobą autoimmunologiczną czy nerkową, wsparcie naturalne może jedynie łagodzić objawy. W takich sytuacjach terapia powinna być prowadzona pod okiem lekarza.
Bibliografia
- WHO. (2020). Nutritional anaemias: tools for effective prevention and control. World Health Organization.
- Hoffmann, D. (2003). Medical Herbalism: The Science and Practice of Herbal Medicine. Healing Arts Press.
- Lönnerdal, B. (2017). Excess iron intake as a factor in growth, infections, and development of infants and young children. The American Journal of Clinical Nutrition, 106(Suppl_6), 1681S–1687S.
- Watson, R. R., & Preedy, V. R. (Eds.). (2016). Bioactive Food as Dietary Interventions for Anemia. Academic Press.
