Cebula i czosnek od wieków uchodzą za naturalne środki na przeziębienie. Domowy syrop z tych warzyw to jeden z najpopularniejszych sposobów na infekcje w sezonie jesiennym. Ale jak naprawdę działa i co mówi o nim nauka?
Jesień i sezon przeziębień
Gdy dni stają się krótsze, a temperatura spada, wzrasta liczba infekcji dróg oddechowych. Jesienne przeziębienie to najczęstsza dolegliwość – objawia się katarem, bólem gardła, kaszlem i ogólnym osłabieniem. Choć zwykle ustępuje samoistnie, wiele osób szuka naturalnych metod, aby złagodzić objawy i szybciej wrócić do formy. Jednym z najczęściej stosowanych sposobów jest syrop z cebuli i czosnku.
Skąd wziął się pomysł na syrop z cebuli i czosnku?
Zarówno cebula (Allium cepa), jak i czosnek (Allium sativum) należą do roślin z rodziny amarylkowatych. Od wieków stosowano je nie tylko w kuchni, ale także w medycynie ludowej jako środki na infekcje. Dawniej uważano, że chronią przed „złym powietrzem” i zarazą. Współczesne badania potwierdzają, że zawarte w nich związki siarkowe i flawonoidy rzeczywiście mają właściwości przeciwdrobnoustrojowe i immunomodulujące [1].
Co zawiera cebula i czosnek?
- Czosnek: jego najważniejszym związkiem aktywnym jest allicyna – powstaje po rozgnieceniu lub posiekaniu ząbka. Allicyna działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwgrzybiczo [2].
- Cebula: bogata w kwercetynę (flawonoid o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym), a także związki siarki, które wspierają odporność [3].
Oba warzywa działają synergistycznie, czyli wzmacniają wzajemnie swoje właściwości.
Jak działa syrop z cebuli i czosnku?
-
Działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne
Allicyna z czosnku i fitoncydy z cebuli pomagają ograniczać namnażanie drobnoustrojów odpowiedzialnych za infekcje dróg oddechowych. -
Wspomaganie odporności
Regularne spożywanie czosnku wykazuje działanie immunomodulujące – zwiększa aktywność limfocytów i makrofagów, czyli komórek odpowiedzialnych za obronę organizmu [2]. -
Działanie wykrztuśne
Syrop z cebuli rozrzedza wydzielinę w drogach oddechowych, ułatwia jej odkrztuszanie i łagodzi kaszel. -
Efekt przeciwzapalny i antyoksydacyjny
Flawonoidy, takie jak kwercetyna, zmniejszają stan zapalny i chronią komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi.
Przepis na domowy syrop z cebuli i czosnku
Składniki:
- 2 średnie cebule,
- 2–3 ząbki czosnku,
- 3–4 łyżki miodu (opcjonalnie można zastąpić cukrem).
Przygotowanie:
- Cebulę i czosnek drobno posiekaj.
- Przełóż warstwami do słoika, przesypując miodem.
- Odstaw na kilka godzin w temperaturze pokojowej, aż puści sok.
- Otrzymany syrop przechowuj w lodówce do 3–4 dni.
Stosowanie:
- dorośli: 1 łyżka 2–3 razy dziennie,
- dzieci powyżej 3. roku życia: 1 łyżeczka 2 razy dziennie.
Co mówi nauka o skuteczności?
- Badania kliniczne wykazały, że suplementacja czosnkiem może zmniejszać częstość infekcji górnych dróg oddechowych i skracać czas ich trwania [2].
- Cebula dzięki kwercetynie wspiera układ odpornościowy i może działać łagodząco przy stanach zapalnych gardła i krtani [3].
- Choć nie ma dużych badań RCT (randomizowanych badań klinicznych) dla domowego syropu jako gotowej mieszanki, składniki wchodzące w jego skład mają udokumentowane działanie prozdrowotne.
Bezpieczeństwo i przeciwwskazania
Syrop z cebuli i czosnku jest generalnie bezpieczny, ale warto pamiętać o kilku kwestiach:
- Dzieci do 1. roku życia – nie wolno podawać miodu ze względu na ryzyko botulizmu niemowląt.
- Leki przeciwzakrzepowe – czosnek może nasilać działanie, zwiększając ryzyko krwawień.
- Problemy żołądkowe – u osób z wrażliwym żołądkiem czosnek i cebula mogą powodować podrażnienia i wzdęcia.
Kiedy do lekarza?
Naturalne środki są wartościowym wsparciem, ale nie zastępują konsultacji lekarskiej. Należy zgłosić się do specjalisty, jeśli:
- objawy utrzymują się dłużej niż 7 dni,
- gorączka przekracza 38,5°C,
- pojawiają się duszności lub ból w klatce piersiowej.
Podsumowanie
Syrop z cebuli i czosnku to jeden z najpopularniejszych domowych sposobów na jesienne przeziębienie. Łączy działanie przeciwdrobnoustrojowe, wykrztuśne i wzmacniające odporność. Choć nie zastąpi wizyty u lekarza ani farmakoterapii w przypadku poważnych infekcji, może być skutecznym wsparciem w łagodzeniu objawów i przyspieszaniu powrotu do zdrowia.
Bibliografia
- Lanzotti V. The analysis of onion and garlic. J Chromatogr A. 2006;1112(1-2):3–22.
- Lissiman E, Bhasale AL, Cohen M. Garlic for the common cold. Cochrane Database Syst Rev. 2014;11:CD006206.
- Slimestad R, Fossen T, Vågen IM. Onions: a source of unique dietary flavonoids. J Agric Food Chem. 2007;55(25):10067–10080.
- Percival SS. Aged garlic extract modifies human immunity. J Nutr. 2016;146(2):433S–436S.
