Cierpka, ciemna i niepozorna – aronia to jedna z najzdrowszych jesiennych jagód. Coraz częściej zwraca uwagę naukowców jako naturalne wsparcie w regulacji ciśnienia tętniczego i profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych.
Dlaczego aronia nazywana jest superjagodą?
Aronia czarna (Aronia melanocarpa) to krzew owocowy, który w Polsce czuje się wyjątkowo dobrze. Jej owoce mają intensywnie granatowy kolor, są cierpkie w smaku i przez lata traktowano je głównie jako surowiec do przetworów. Jednak w ostatnich dekadach aronia zyskała status superjagody – ze względu na niezwykle wysoką zawartość polifenoli, zwłaszcza antocyjanów i proantocyjanidyn. To właśnie one odpowiadają za głęboki kolor owoców, ale także za ich właściwości zdrowotne.
Dzięki dużej koncentracji przeciwutleniaczy aronia bywa uznawana za jedną z najbardziej prozdrowotnych jagód na świecie. Badania pokazują, że może wspierać nie tylko odporność, ale też układ krążenia, gospodarkę lipidową i poziom cukru we krwi [1].
Aronia a ciśnienie krwi – co mówią badania?
Jednym z najbardziej interesujących kierunków badań nad aronii jest jej wpływ na ciśnienie tętnicze. Nadciśnienie to dziś jedna z najczęstszych chorób cywilizacyjnych – szacuje się, że dotyczy ponad miliarda osób na całym świecie. To poważny czynnik ryzyka zawału serca, udaru mózgu czy przewlekłej niewydolności nerek.
Badania kliniczne pokazują, że suplementacja ekstraktem z aronii może prowadzić do obniżenia ciśnienia skurczowego i rozkurczowego u osób z nadciśnieniem i zespołem metabolicznym [2]. Mechanizmy tego działania obejmują m.in.:
- Poprawę funkcji śródbłonka – czyli wewnętrznej warstwy naczyń krwionośnych, odpowiedzialnej za ich elastyczność.
- Wpływ na produkcję tlenku azotu (NO) – związek ten rozszerza naczynia krwionośne, co obniża ciśnienie.
- Silne działanie antyoksydacyjne – zmniejszanie stresu oksydacyjnego, który uszkadza naczynia krwionośne i przyczynia się do rozwoju nadciśnienia.
Warto podkreślić, że aronia może wspierać regulację ciśnienia zarówno w profilaktyce, jak i u osób z już zdiagnozowanym nadciśnieniem, choć nie zastępuje leczenia farmakologicznego.
Jak aronia wspiera serce i układ krążenia?
Oprócz wpływu na ciśnienie krwi, aronia oddziałuje korzystnie na cały układ sercowo-naczyniowy:
- Obniża poziom cholesterolu LDL („złego cholesterolu”), jednocześnie wspierając frakcję HDL.
- Zmniejsza stan zapalny w naczyniach krwionośnych.
- Poprawia elastyczność tętnic, co jest szczególnie ważne u osób starszych.
- Stabilizuje gospodarkę glukozową, a to ma znaczenie w prewencji powikłań cukrzycowych, które często idą w parze z nadciśnieniem [3].
Regularne spożywanie aronii może więc działać wielokierunkowo – wspierać ciśnienie, cholesterol i równowagę metaboliczną.
Jak spożywać aronię dla zdrowia?
Świeże owoce aronii mają cierpki, lekko gorzki smak, który nie każdemu odpowiada. Na szczęście istnieje wiele sposobów, aby włączyć ją do diety:
- Sok z aronii – najlepiej niesłodzony, pasteryzowany. Badania wskazują, że już 100–200 ml dziennie może przynieść efekty zdrowotne.
- Ekstrakty w kapsułkach – standaryzowane na zawartość antocyjanów, wykorzystywane w badaniach klinicznych.
- Przetwory domowe – dżemy, konfitury, suszona aronia dodawana do owsianki lub herbaty.
- Aronia liofilizowana – zachowuje niemal wszystkie wartości odżywcze, a przy tym jest wygodna w użyciu.
Najsilniejsze działanie obserwuje się w przypadku preparatów standaryzowanych – czyli takich, w których dokładnie określono zawartość bioaktywnych polifenoli.
Kto powinien uważać na aronię?
Choć aronia jest uznawana za bezpieczną, istnieją pewne sytuacje, w których należy zachować ostrożność:
- Osoby z niskim ciśnieniem krwi – aronia może dodatkowo je obniżać.
- Pacjenci przyjmujący leki przeciwzakrzepowe – duża ilość polifenoli może teoretycznie wpływać na krzepliwość.
- Osoby z refluksem i wrażliwym żołądkiem – sok z aronii bywa kwaśny i może nasilać objawy.
Aronia jako element zdrowego stylu życia
Warto podkreślić, że aronia sama w sobie nie jest lekiem na nadciśnienie. Jej działanie jest najbardziej skuteczne, gdy stanowi część całościowego stylu życia:
- zdrowej diety bogatej w warzywa i owoce,
- aktywności fizycznej,
- ograniczenia soli i alkoholu,
- regularnej kontroli ciśnienia tętniczego.
Podsumowanie
Aronia to owoc, który zasłużenie zdobył miano jesiennej superjagody. Jej wyjątkowo bogaty skład polifenolowy sprawia, że może realnie wspierać układ sercowo-naczyniowy, obniżać ciśnienie tętnicze i chronić przed chorobami cywilizacyjnymi. Regularne włączanie aronii do diety – czy to w formie soku, ekstraktu, czy suszonych owoców – może być prostym i naturalnym sposobem na zdrowsze serce i stabilniejsze ciśnienie krwi.
Bibliografia
- Chrubasik C, Li G, Chrubasik S. The clinical effectiveness of chokeberry: a systematic review. Phytother Res. 2010;24(8):1107-1114.
- Skoczynska A, Jankowski M, Wojakowska A. Influence of chokeberry products on blood pressure and lipid profile in patients with metabolic syndrome. Nutrients. 2022;14(5):1074.
- Broncel M, Koziróg-Kołacińska M, Duchnowicz P. Aronia melanocarpa and its effects on cardiovascular risk factors: A review. Nutrients. 2023;15(4):915.
- Kulling SE, Rawel HM. Chokeberry (Aronia melanocarpa) – A review on the characteristic components and potential health effects. Planta Med. 2008;74(13):1625-1634.
