Aminek egipski (Ammi visnaga L.), znany także jako khella, od wieków znajduje zastosowanie w medycynie ludowej basenu Morza Śródziemnego. Starożytni Egipcjanie cenili go przede wszystkim jako naturalny środek łagodzący skurcze nerek oraz kolki moczowe[1]. Dziś, dzięki licznym badaniom i obserwacjom klinicznym, wiemy, że jego działanie jest znacznie szersze i obejmuje wsparcie dla układu sercowo-naczyniowego, oddechowego, a nawet skóry[2][3].
Właściwości lecznicze
Siła działania aminka egipskiego opiera się na obecności substancji z grupy furanokumaryn, takich jak kelina i visnagina. Te związki, a także towarzyszące im flawonoidy, odpowiadają za efekt rozkurczowy, który docenią zarówno osoby zmagające się z kamicą nerkową czy żółciową, jak i pacjenci z dławicą piersiową czy astmą[2][3][4].
Dlaczego warto sięgnąć po aminek egipski?
- Rozluźnia mięśnie gładkie w obrębie dróg moczowych i żółciowych, co przynosi ulgę przy kolkach i ułatwia wydalanie piasku oraz złogów z organizmu[1][3].
- Wspiera profilaktykę nawrotów kamicy.
- Rozszerzające działanie na naczynia wieńcowe sprawia, że aminek znajduje zastosowanie w łagodzeniu bólu wieńcowego i wspieraniu serca[2][5].
- Pomaga łagodzić napady duszności oraz przewlekły kaszel o podłożu skurczowym, co potwierdzają tradycyjne źródła i najnowsze badania naukowe[3][6]. Dzięki temu coraz częściej jest wykorzystywany jako wsparcie w leczeniu POChP czy astmy.
Ciekawostką są także właściwości dermatologiczne – wyciągi z aminka stosowane są miejscowo w leczeniu bielactwa oraz łuszczycy, szczególnie w terapii fotouczulającej, prowadzonej pod nadzorem dermatologa[3].
Praktyczne zastosowanie
W domowej fitoterapii najczęściej sięga się po napary lub nalewki z owoców aminka egipskiego.
-
Napar:
Zalewamy łyżkę suszu szklanką wrzątku, parzymy pod przykryciem przez 15 minut. Tak sporządzony napar pijemy dwa razy dziennie – szczególnie przy skurczach nerek, kolkach, bólach brzucha czy łagodzeniu objawów astmy[1][3]. -
Nalewka:
Jedną część owoców zalewamy pięcioma częściami alkoholu 70% i macerujemy przez 10 dni. Zalecana dawka to 20–30 kropli 2–3 razy dziennie w stanach skurczowych lub bólach wieńcowych[2][3].
Na rynku dostępne są także gotowe preparaty – kapsułki, syropy czy krople – które warto stosować zgodnie z zaleceniem producenta lub fitoterapeuty.
Bezpieczeństwo i przeciwwskazania
Aminnek egipski, mimo licznych korzyści, nie jest wolny od działań niepożądanych:
- Nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży i karmiące piersią, dzieci oraz osoby uczulone na rośliny baldaszkowate, takie jak seler czy koper.
- W trakcie kuracji aminkiem należy unikać ekspozycji na słońce, ponieważ związki furanokumarynowe mogą wywołać reakcje fotouczulające[3][7].
- Przy dłuższym lub nadmiernym stosowaniu możliwe są nudności, ból głowy, rozdrażnienie czy zaburzenia trawienne.
- Możliwe są interakcje z lekami rozkurczowymi, moczopędnymi czy fotouczulającymi – zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą przy włączaniu aminka egipskiego do kuracji[3][5].
Współczesne badania
Najnowsze badania podkreślają nie tylko tradycyjne działanie aminka egipskiego, ale też jego potencjał:
- antyoksydacyjny,
- przeciwbakteryjny,
- przeciwdziałający powstawaniu kamieni nerkowych.
Wyciągi z tej rośliny hamują procesy utleniania, wspierają rozpad złogów szczawianu wapnia – głównego składnika kamieni nerkowych[6]. Zauważono także skuteczność wobec bakterii E. coli wywołujących infekcje dróg moczowych, co otwiera nowe możliwości terapeutyczne[7].
Praktyczne porady
- Owoce aminka egipskiego najlepiej zbierać w pełni dojrzałości, latem, w suchy dzień.
- Suszy się je w cieniu, a następnie przechowuje w szczelnych pojemnikach, z dala od światła.
- Roślinę można uprawiać w ogrodzie na stanowisku słonecznym, w lekkiej glebie.
- Napary warto przygotowywać na świeżo, a ich smak można złagodzić odrobiną miodu lub rumianku.
Szczegóły morfologiczne i informacje botaniczne znajdziesz w Leksykonie ziół.
Przypisy
[1] Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniewski, Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Warszawa 1987.
[2] Jadwiga Górnicka, Apteka natury. Poradnik zdrowia, Warszawa 2003.
[3] Ożarowski (red.), Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy, Warszawa 1982.
[4] European Medicines Agency, Ammi visnaga L., fructus – Monograph, EMA/HMPC/342334/2012.
[5] Yadav P., Therapeutic use of visnagin in cardiovascular conditions, J. Ethnopharmacol. 2024.
[6] Malkawi R. et al., Antioxidant activity and stone disintegration of Ammi visnaga, Front. Pharmacol. 2024.
[7] Rajendran R. M. et al., Antibacterial furobenzopyrans from Ammi visnaga, J. Appl. Pharm. Sci. 2023.
