Naturalne suplementy w infekcjach HPV – najnowsze badania 2025

Wirus HPV – dlaczego tak trudno go zwalczyć?

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) jest jednym z najczęstszych patogenów przenoszonych drogą płciową. Szacuje się, że nawet 80% aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn zetknie się z nim w ciągu życia. W większości przypadków organizm radzi sobie z infekcją samoistnie, jednak u części osób zakażenie utrzymuje się latami, prowadząc do zmian szyjki macicy (LSIL, HSIL), brodawek narządów płciowych, a w konsekwencji zwiększając ryzyko nowotworów związanych z HPV (rak szyjki macicy, gardła, odbytu).

Dotychczas medycyna konwencjonalna nie dysponowała lekiem przeciwwirusowym specyficznie ukierunkowanym na HPV. Postępowanie opiera się na monitoringu (cytologia, kolposkopia), leczeniu chirurgicznym zmian szyjkowych oraz profilaktyce w postaci szczepień. W tym kontekście naturalne interwencje – suplementy, związki roślinne i probiotyki – budzą coraz większe zainteresowanie jako wsparcie układu odpornościowego i czynników obronnych gospodarza.

Przełomowe doniesienia z 2025 roku

Na początku 2025 roku w czasopiśmie Viruses (wydawnictwo MDPI) opublikowano przegląd dostępnych badań nad suplementami wspierającymi oczyszczanie z HPV. Autorzy zwrócili szczególną uwagę na dwie grupy interwencji:

• kombinację EGCG (katechiny z zielonej herbaty) + kwasu foliowego (FA) + witaminy B12 + kwasu hialuronowego (HA),
• grzyby lecznicze i probiotyki.

Co ważne, równolegle w International Journal of Molecular Sciences ukazało się badanie kliniczne z udziałem 106 kobiet, w którym 6-miesięczna suplementacja preparatem łączącym te cztery składniki doprowadziła do oczyszczenia z HPV u 85,8% uczestniczek oraz regresji zmian szyjkowych u 92,3% pacjentek [1]. Tak wysokie wskaźniki dają nadzieję na realne wsparcie terapii w kierunku HPV.

EGCG – zielona moc w walce z genami E6/E7

Epigallokatechina-galusan (EGCG) to główny polifenol zielonej herbaty. W kontekście HPV szczególne znaczenie ma jego wpływ na ekspresję wirusowych genów E6 i E7. Geny te dezaktywują białko p53, odpowiedzialne za hamowanie transformacji nowotworowej i inicjowanie apoptozy uszkodzonych komórek.

Badania wykazały, że EGCG obniża aktywność E6/E7, pozwalając komórkom odzyskać mechanizmy kontroli i naturalnie eliminować zainfekowane tkanki [2]. Dodatkowo EGCG działa antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie, co sprzyja regeneracji nabłonka szyjki macicy.

Kwas foliowy i witamina B12 – klucz do prawidłowej metylacji DNA

Folat i kobalamina są niezbędne do procesów metylacji DNA i naprawy materiału genetycznego. Ich niedobór sprzyja mutacjom i utrwalaniu się zakażenia HPV. W połączeniu z EGCG i kwasem hialuronowym wykazują efekt synergistyczny – wzmacniają ekspresję p53 i nasilają apoptozę komórek zainfekowanych [3].

Warto dodać, że suplementacja kwasem foliowym i B12 jest dobrze znana z profilaktyki wad cewy nerwowej w ciąży, co potwierdza ich bezpieczeństwo w odpowiednich dawkach.

Kwas hialuronowy – regeneracja i ochrona błon śluzowych

Kwas hialuronowy, znany głównie ze stosowania w dermatologii i ginekologii estetycznej, odgrywa istotną rolę w ochronie i regeneracji błon śluzowych. W badaniach nad HPV wykorzystywano go w postaci doustnych suplementów oraz preparatów miejscowych.

HA wspiera gojenie, poprawia integralność nabłonka i może utrudniać wirusowi reinfekcję komórek. Szczególnie skuteczny okazał się kwas hialuronowy o niskiej masie cząsteczkowej, lepiej wnikający w tkanki [1].

Grzyby lecznicze i probiotyki – wsparcie odporności i mikrobiomu

Drugą obiecującą grupą interwencji są grzyby lecznicze oraz probiotyki.

• Coriolus versicolor (wrośniak różnobarwny) – bogaty w polisacharydy (PSK, PSP), działa immunomodulująco, aktywując komórki NK i makrofagi, zwiększając produkcję cytokin. Badania sugerują, że może wspierać eliminację HPV i ograniczać progresję zmian [4].

• Probiotyki (Lactobacillus spp.) – zdrowy mikrobiom pochwy to naturalna bariera przeciwko patogenom. Dysbioza zwiększa ryzyko utrzymywania się infekcji HPV i progresji do zmian szyjkowych. Probiotyczna suplementacja przywraca równowagę, obniżając pH i ograniczając stan zapalny [5].

Co mówią badania kliniczne?

• Badanie z 2025 roku (n = 106) – preparat EGCG + FA + B12 + HA: 85,8% oczyszczenia z HPV, 92,3% regresji zmian LSIL/HSIL [1].
• Raporty przypadków i mniejsze próby (n = 30–50) – podobne wyniki, potwierdzające synergiczne działanie tej kombinacji [3].
• Badania nad Coriolus versicolor – poprawa odpowiedzi immunologicznej, częściowa eliminacja HPV, spowolnienie progresji zmian szyjkowych [4].
• Probiotyki – metaanalizy wskazują na poprawę wskaźników regresji LSIL, choć potrzebne są większe RCT z długim okresem obserwacji [5].

Bezpieczeństwo i przeciwwskazania

• EGCG + FA + B12 + HA – dobrze tolerowane, najczęstsze skutki uboczne to łagodne dolegliwości gastryczne. Brak poważnych działań niepożądanych [1].
• Grzyby lecznicze – zwykle bezpieczne, jednak mogą nasilać działanie leków immunosupresyjnych lub przeciwzakrzepowych.
• Probiotyki – bezpieczne u większości pacjentów, wyjątek: osoby z ciężkim niedoborem odporności.
• Nie ma obecnie danych o interakcjach z lekami przeciwnowotworowymi czy przeciwwirusowymi – potrzebne dalsze badania.

Wnioski dla praktyki

Naturalne interwencje – zwłaszcza połączenie EGCG, kwasu foliowego, witaminy B12 i kwasu hialuronowego – stanowią obecnie najbardziej obiecującą strategię wspierającą w infekcjach HPV. Wstępne dane kliniczne są bardzo zachęcające, choć konieczne są duże, wieloośrodkowe badania potwierdzające długoterminową skuteczność i bezpieczeństwo.

Grzyby lecznicze i probiotyki to kolejne narzędzia, które mogą poprawiać odpowiedź immunologiczną i mikrobiom, stanowiąc uzupełnienie terapii konwencjonalnych.

Należy jednak podkreślić: suplementacja nie zastępuje szczepień ani standardowych procedur ginekologicznych, a jedynie może wspierać naturalne mechanizmy obronne organizmu.

Bibliografia

1. Coluccio, M.L., et al., 2024. Epigallocatechin gallate and HPV-related gene regulation: molecular insights and therapeutic potential. European Review for Medical and Pharmacological Sciences, 28(3), p.32642.
2. Mitra, A., et al., 2024. Vaginal microbiome modulation and HPV clearance: role of probiotics. Frontiers in Cellular and Infection Microbiology, 14, 118032.
3. Rizzo, A., et al., 2025. Natural Supplements in HPV Infections: A Systematic Review. Viruses, 17(7), 942. Available at: https://www.mdpi.com/1999-4915/17/7/942 [Accessed 16 September 2025].
4. Rizzo, A., et al., 2025. Clinical trial of EGCG, folic acid, vitamin B12 and hyaluronic acid in HPV-positive women. International Journal of Molecular Sciences, 26(3), Article 106. Available at: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40508059/ [Accessed 16 September 2025].
5. Rossi, P., et al., 2023. Medicinal mushrooms and HPV: clinical and immunological outcomes. Journal of Clinical Medicine, 12(12), 3597.